Van digitale overbelasting naar digitale hygi?ne

Verschenen in Driesteden Business nr3 2025

Van digitale overbelasting naar digitale hygi?ne

275 prikkels per dag

Een ping per twee minuten. Kenniswerkers worden dagelijks gemiddeld 275 keer digitaal onderbroken, blijkt uit de Microsoft Work Trend Index 2025. De constante stroom aan notificaties, e-mails en updates overbelast ons brein structureel. De roep om digitale hygi?ne klinkt steeds luider.

De tijd dat medewerkers ongestoord ??n taak konden afronden, ligt ver achter ons. Informaticaprofessor Gloria Mark (University of California) doet al jarenlang onderzoek naar de aan-dachtsspanne en de impact ervan op

werk. In 2003 bedroeg de onafgebro-ken schermtijd voordat iemand van taak wisselde nog 2,5 minuut. In 2012 was dat 75 seconden. Inmiddels is dit gedaald naar gemiddeld 45 seconden.

Micro-onderbrekingen, macro-verlies

Wanneer verschillende schermtaken zoals informatie verzamelen, data ana-lyseren of een app sturen deel uitma-ken van hetzelfde project, is

nummer 3 | juli 2025 | Driesteden business

Foto: Shutterstock/Inside Creative House

taakwisseling minder storend. Uit Mark's onderzoek blijkt dat medewer-kers gemiddeld slechts tien minuten ongestoord aan een taak werken, waarna het ruim 25 minuten duurt voordat zij die taak hervatten. Korte onderbrekingen leiden dus tot groot verlies aan concentratie, werkplezier en productiviteit.

Van focusverlies naar verzuim

Volgens Mark raken medewerkers door het voortdurende schakelen tus-sen taken uitgeput. Tegelijk stijgt het aantal schermuren wereldwijd naar gemiddeld 6 uur en 40 minuten per dag 40% van de wakkere tijd. Het gevolg? Een groeiend aantal stress-klachten, verminderde cognitieve pres-taties en oplopend ziekteverzuim.

Een werkdag vol ruis

Ook medewerkers zelf ervaren de druk. Volgens de actuele Microsoft Work Trend Index geeft 80% aan on-voldoende tijd of energie te hebben om het werk goed te doen. Bijna de helft noemt hun werkdag "chaotisch en gefragmenteerd". Zonder ononder-broken focus daalt de productiviteit en worden creativiteit en innovatie onder-mijnd. De output zakt, de tevreden-heid daalt en het werkgeversimago komt onder druk.

AI: zegen of zorg?

Met de opkomst van AI zoals co-pi-lots die e-mails schrijven of vergaderin-

gen samenvatten groeit het arsenaal aan digitale hulpmiddelen verder. In-middels gebruikt 75% van de kennis-werkers generatieve AI. Maar helpt het ook echt?

Onderzoek van het National Bureau of Economic Research toont dat AI de pro-ductiviteit van callcentermedewerkers met 14% kan verhogen. Klanttevreden-heid stijgt, net als medewerkerstrouw. Tegelijk waarschuwt onderzoek in Na-ture (2024) dat AI kan leiden tot meer stress en depressieve gevoelens als het wordt ingevoerd zonder duidelijke ka-ders of psychologische veiligheid.

De uitdaging voor werkgevers: voor-kom dat AI slechts een extra tool wordt in een al overvolle digitale werkdag. Heldere richtlijnen, begeleiding en een mensgerichte benadering zijn cruciaal.

Digitale rust buiten werktijd

Ook buiten werktijd houdt de digitale keten medewerkers in zijn greep. Vol-gens Eurofound een EU-agentschap dat zich richt op verbetering van levens- en arbeidsomstandigheden krijgt 80% van de Europese werknemers regelmatig werkgerelateerde berichten na werktijd. 90% voelt druk om ook daadwerkelijk te reageren.

Medewerkers van bedrijven zonder 'recht op ontkoppelen'-beleid rapporte-ren meer klachten over hoofdpijn, slaap en mentale gezondheid. Organisaties die w?l formele grenzen stellen aan digitale bereikbaarheid, zien een daling van stressklachten met 10 procentpunten en een stijging van werktevredenheid.

Gezond en toekomstbestendig

Werkgevers die investeren in rust, re-gie en relevantie ondersteund door passende technologie zorgen voor gezondere medewerkers ?n bouwen aan een toekomstbestendige organisa-tie. Dit betekent minder tools, meer fo-cus en vooral: menselijker werk. Digi-tale hygi?ne is anno 2025 geen luxe meer, maar noodzaak.

VIJF STRATEGIE?N TEGEN DIGITALE OVERBELASTING

Meet digitaal welzijn. Voeg een 'digitale energie-index' toe aan hr-dashboards.

Voer een recht op ontkoppelen in; pauzeer e-mailservers buiten werktijd.

Plan bewuste focustijd: vaste blokken in de agenda, vergaderloze dagen.

Zet AI in als stressdemper, niet als stressveroorzaker. Gebruik co-pilots voor no-tulen, rapportages en routinewerk m?t begeleiding en training.

Stimuleer digitaal minimalisme. Bied notificatietrainingen en app-opschoonda-gen aan. Beloon output, niet schermtijd.

H?T NIEUWE ARBEIDSRISICO

In hun boek Digital Wellbeing @ Work (juni 2025) benoemen kli-nisch neuropsycholoog Rita Zijl-stra en sociaal psycholoog Rijn Vo-gelaar digitaal welzijn als h?t nieuwe arbeidsrisico. Goed werk-geverschap betekent ook zorgen voor een gezonde digitale werk-plek, stellen zij. "De digitale werk-cultuur van de toekomst vraagt om bewustwording, heldere afspraken en vaardigheden die passen bij hoe ons brein werkt. Alleen dan kunnen mensen niet alleen over-eind blijven, maar echt floreren."

nummer 3 | Juli 2025 | Driesteden business

Op de hoogte blijven van onze updates?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Inschrijven
Driesteden Business Magazine is een uitgave van Van Munster Media