Magazines | Driesteden Business nr2 2022

Overweegt u om uw familiebedrijf over te dragen, (deels) te schenken of te verkopen? Een bedrijfsoverdracht is een complex traject dat zorgvuldig moet worden doorlopen en waarbij uw persoonlijke situatie van invloed is op de waardebepaling. Waardebepaling is lastig, omdat er geen objectieve maatstaven zijn op basis waarvan de waarde kan worden bepaald. Waarde is immers een subjectief begrip, dat wordt bepaald door individuele inschattingen.

Het maakt nogal uit welke situatie op u van toepassing is. Draagt u de onder-neming over binnen de familie? Is één kind de bedrijfsopvolger en zijn er nog andere kinderen? Verkoopt u aan een derde en wilt u een zo'n hoog mogelijke opbrengst? Of is er sprake van een schenking of van overlijden van een van de eigenaren en moet de onderneming daarom gewaardeerd worden?

Waardering bij overdracht aan de kinderen

Als u het familiebedrijf overdraagt aan de volgende generatie, dan vraagt u meestal niet de hoofdprijs als u voldoende vermogen heeft voor uw eigen financiële onafhankelijkheid.

Als het bedrijf echter niet aan alle kinderen wordt overgedragen, dan is het veelal van belang dat er een prijs wordt betaald die zowel voor de opvolger(s) als voor de niet-opvolgende kinderen acceptabel is.

Voor het bepalen van een zakelijke prijs kunt u een onafhankelijke deskundige vragen om uw familiebedrijf te waarderen. Hierdoor worden uw belangen, die van de bedrijfsopvolger, en de eventuele kinderen die niet betrokken zijn bij de overname gewaarborgd.

In verband met de financierbaarheid van de overdracht zult u als overdrager vaak nog een belang in de onderneming behouden. In plaats van een lening aan de opvolger wordt vaak gekozen voor een structuur met cumulatief preferente aandelen. Deze aandelen geven bij voorrang recht op de winst voor het overeenge-komen dividendpercentage. Het restant van de winst gaat naar de opvolger.

Belangrijk is om vooraf met de Belastingdienst de hoogte van het dividendpercentage af te stemmen. Om de waarde van deze zogenoemde cum-prefs te bepalen, is ook een waardering van uw familiebedrijf noodzakelijk.

Waardering bij verkoop aan een derde

Verkoopt u aan een derde partij? Dan wilt u vermoedelijk de hoogste prijs in de markt. In de praktijk zien, wij dat er toch niet altijd aan de hoogste bieder wordt verkocht.

Het komt regelmatig voor dat wordt gekozen voor verkoop aan degene die ook de niet-financiële criteria laat meewegen. Zoals het in stand houden van de familienaam van het bedrijf of het waarborgen van de belangen van het personeel.

Waardering bij overlijden of bij schenken

Voor de schenk- en erfbelasting is de waarde in het economisch verkeer het uitgangspunt. Hoe lager de waarde, hoe minder schenk- en erfbelasting er betaald hoeft te worden.

De Belastingdienst kijkt scherp mee naar de bepaling van de waarde van uw familiebedrijf. Mogelijk kunnen uw erfgenamen of degene die het familiebedrijf geschonken krijgt gebruikmaken van de Bedrijfsopvolgingsregeling.

Methoden voor waardebepaling

Voor het bepalen van de waarde van een onderneming worden meerdere methoden gehanteerd, variërend van relatief simpel tot zeer complex. Bij de rentabiliteitsmethode wordt de waarde gebaseerd op recent gerealiseerde winst.

Bij de EBITDA Multiple-methode wordt de gecorrigeerde winst vermenigvuldigd met een bepaalde factor. Die factor is mede afhankelijk van de omvang en stabiliteit van de onderneming, maar ook van toekomstige verwachtingen qua groei en winstgevendheid.

De DCF-methode is een complexe, maar in theorie de meest zuivere methode en wordt daarom veel gebruikt om bedrijven te waarderen. De Belastingdienst hanteert deze methode ook vaak.

Belangrijk bij de DCF-methode is dat er een gedetailleerd bedrijfsplan is, aange-zien het uitgangspunt toekomstige vrije

kasstromen zijn die contant gemaakt worden naar het heden. Eén van de cruciale factoren is het percentage (het gewenste rendement op de investering van de koper) waartegen de kasstromen contant worden gemaakt. Het maakt nogal uit of dat bijvoorbeeld 10% of 15% is.

Naast deze waardebepalingen zijn ook de volgende factoren van belang bij het tot stand komen van een uiteindelijke koopprijs:

• het aantal geïnteresseerde kandidaten (marktwerking)
• de eventuele voordelen die een koper kan realiseren (synergie)
• de mogelijkheid van (bank)financiering
• het algemene marktsentiment (hype of recessie)
• de ervaring van kandidaten met overnameprocessen (professionaliteit)
• de kwaliteit van de informatie en prognoses (aannemelijkheid)
• de hoogte van de goodwill (financierbaarheid)

Valkuil

Een mogelijke valkuil bij de waardebepaling van het familiebedrijf zijn normalisaties. Er wordt hierbij gekeken naar hoe het bedrijf in "normale" omstandigheden zou opereren. Hierbij moet u denken aan een niet-marktconforme managementvergoeding voor uzelf of een lage huur op het bedrijfspand dat u aan de onderneming verhuurt.

Een onafhankelijke waardering zal de gemiddelde vergoeding van de afgelopen boekjaren vergelijken met wat marktconform is en het verschil als extra kosten meenemen bij de waardering van de onderneming. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor niet-vergoede taken. Denk aan de regelmatig meewerkende echtgenoot die niet betaald krijgt.

Meer weten over bedrijfsoverdracht, de voorbereiding maar zeker ook de situatie na overdracht? Neemt u dan contact op met Van Lanschot Kempen, Jan Vink (06-51238024) of Joost van Aken (06-20605738)

delen: