Magazines | Driesteden Business nr6 2021

Voorkoming van conflicten binnen familiebedrijven

Waar de interactie tussen familieband en bedrijf in het algemeen wordt gezien als een succesfactor voor ‘het familiebedrijf’, kan deze onderlinge verbondenheid tussen familie en bedrijf ook een bron van conflicten zijn en deze conflicten een sterke(re) emotionele lading geven. De onderlinge afhankelijkheid en het besef dat de familieband in zekere zin ‘niet-opzegbaar’ is, maken vaak dat conflicten in eerste instantie zoveel mogelijk uit de weg worden gegaan en blijven sluimeren totdat de spreekwoordelijke ‘bom barst’. Het conflict is dan vaak al zodanig geëscaleerd dat externe hulp moet worden ingeschakeld. In feite is het dan al te laat.

Van groot belang is dan ook dat een familiebedrijf hierop is voorbereid, in die zin dat dreigende conflicten in een zo vroeg mogelijk stadium worden gesignaleerd en in de ‘kiem kunnen worden gesmoord’. Vooral in die gevallen dat in het familiebedrijf zowel de aandelen als het bestuur in handen van de familie zijn. Een conflict kan dan al snel doorwerken op alle niveaus binnen het bedrijf: binnen en tussen de aandeelhoudersvergadering, het bestuur en – indien aanwezig – de raad van commissarissen, maar mogelijk ook op de werkvloer. Een conflict kan zo de besluitvorming blokkeren en de bedrijfsvoering ernstig hinderen.

Om dit te voorkomen, is het van belang dat zowel binnen de familie als binnen het bedrijf op elkaar aansluitende regelingen worden getroffen om (te trachten) conflicten te voorkomen en, voor het geval dat dit niet mogelijk blijkt, afspraken te maken over (informele en formele) overleg- en bemiddelingsprocedures waarin dreigende conflicten vroegtijdig kunnen worden herkend en aan de orde kunnen worden gesteld. Met het oog daarop verdient het aanbeveling om kwesties die (in de toekomst) aanleiding kunnen geven voor conflictsituaties in een alomvattende ‘family business governance regeling’ te benoemen en hierover duidelijke en binnen de familie breed gedragen ‘spelregels’ vast te leggen. Denk bijvoorbeeld aan onderwerpen als het werken van (schoon-)familieleden binnen het bedrijf, bedrijfsopvolging, in dat kader te stellen eisen aan opleiding en persoonlijke ontwikkeling, en het inkomens- en dividendbeleid. Daarnaast is van groot belang dat duidelijke regels of afspraken worden opgesteld over de wijze waarop informatie wordt uitgewisseld, onderling wordt gecommuniceerd en overleg plaatsvindt. Niet alleen binnen de familie, maar ook tussen familie en bedrijf. Bij de vastlegging van deze regels of afspraken zouden de gemeenschappelijke visie van en de fundamentele normen en waarden binnen de familie het uitgangspunt moeten zijn.

Deze kunnen dienen als grondslag voor daarbij behorende omgangsvormen binnen zowel de familie als het bedrijf.
De basis voor deze regels en/of afspraken kan worden gelegd in een zogenoemd ‘familiestatuut’ of ‘familieconvenant’ waarbij deze basisregels vervolgens nader uitgewerkt  kunnen worden in bijvoorbeeld een (levens)testament, schenkingsakte en/of huwelijkse voorwaarden en – om aansluiting te krijgen met de governance binnen het bedrijf – in statuten, reglementen, administratievoorwaarden en aandeelhoudersovereenkomsten.
Wilt u meer weten over bovenstaand onderwerp? Neem dan contact op met mr. Christian Huiskes, advocaat ondernemingsrecht bij Daniels Huisman Advocaten te Deventer.
 
Daniels Huisman Advocaten
Mr. dr. Christian Huiskes
E-mail: huiskes@danielshuisman.nl" rel="nofollow" target="_blank">huiskes@danielshuisman.nl
Telefoon: (0570) 613327
 

delen: