Column Daniels Huisman Advocaten: Grip op privacy?

Magazines | Driesteden Business nr2 2021

Vorig jaar schreef ik vanachter mijn keukentafel al een artikel in dit magazine over privacy. Die keukentafel is een jaar later nog steeds een plek waar veel gewerkt wordt en privacy houdt mij nog steeds bezig.

Ook nu wil ik het met u over privacy hebben. Privacy blijft belangrijk. Mensen willen regie hebben en houden over hun gegevens; ze willen hun privacy bewaren. Dat lukt echter minder makkelijk dan vroeger omdat we online steeds meer actief zijn. Uit onderzoek is gebleken dat maar liefst 94% (!) van de mensen zich zorgen maakt over de bescherming van hun persoonsgegevens. Denk daarbij aan misbruik van identiteitsbewijzen, wifitracking of het volgen van online zoekgedrag. Dit zijn situaties waarin mensen bang zijn de grip op hun persoonsgegevens kwijt te raken.

De algemene verordening gegevensbescherming (AVG) zorgt voor een deel voor grip op persoonsgegevens. Dat is voor u als ondernemer ook relevant. Maar we stellen daarbij wel enkele vragen. Heeft u de basis van gegevensverwerking goed op orde? Heeft u de juiste grondslag voor uw verwerking? Heeft u een verwerkersovereenkomst met al uw verwerkers?

Commercieel belang

Een onderwerp dat de laatste maanden meerdere keren in het nieuws is geweest, is dat de Autoriteit Persoonsgegevens een rode kaart heeft gekregen van de rechter. Wat was het geval? De rechter heeft in een uitspraak van 23 november 2020 de Autoriteit Persoonsgegevens in het ongelijk gesteld wat betreft haar uitleg over de verwerkingsgrondslag 'gerechtvaardigd belang'. De Autoriteit Persoonsgegevens stelde zich namelijk op het standpunt dat een zuiver commercieel belang geen gerechtvaardigd belang zou zijn. Dit standpunt van de Autoriteit Persoonsgegevens zou voor bijna alle ondernemers problemen geven bij het verwerken van persoonsgegevens, zeker ook als het gaat om direct mar-keting. De rechter heeft beslist dat het door de Autoriteit Persoonsgegevens op voorhand uitsluiten van een bepaald belang (in casu dus een zuiver commercieel belang) als gerechtvaardigd belang in strijd is met de Europese rechtspraak. Daarmee veegt de rechter een door de Autoriteit Persoonsgegevens opgelegde boete van 575.000 euro van tafel.

Volgens de rechtbank moet de vraag of een verwerker van persoonsgegevens een gerechtvaardigd belang heeft aan de hand van een negatieve toets worden beoordeeld. Dat betekent dat je geen belang mag nastreven dat in strijd is met de wet. Anders gezegd: in rechte toegestane belangen kunnen steeds ook gerechtvaardigde belangen zijn. In zijn motivering wijst de rechtbank onder meer als voorbeeld van een mogelijk gerechtvaardigd belang op direct marketing.

Ruimte voor bedrijven

Voor de praktijk is deze uitspraak van groot belang. De uitspraak geeft namelijk ruimte aan bedrijven die persoonsgegevens voor commerciële doeleinden willen verwerken. Er moet daarbij - naast de toets van het gerechtvaardigd belang - nog wel aan twee andere criteria worden getoetst. Het gaat dan om: a) de verwerking moet noodzakelijk zijn voor de behartiging van het gerechtvaardigde belang en b) de fundamentele rechten en vrijheden van de betrokkene van wie persoonsgegevens worden verwerkt mogen niet zwaarder wegen dan het betreffende (commercieel) belang van de organisatie.

Op het moment dat aan deze drie voorwaarden is voldaan - gerechtvaardigd belang, noodzakelijkheid en belangenafweging - mag een organisatie persoonsgegevens verwerken op basis van de grondslag gerechtvaardigd belang. Een zuiver commercieel belang heeft in (juridisch) privacyland onomwonden een plaats gekregen.

Paul Arentshorst
Advocaat IE-, ICT- en Privacyrecht
Daniels Huisman advocaten Deventer

Voor vragen:
privacy@danielshuisman.nl
0570-613327

delen:
Algemene voorwaarden Hosted by