Hoe circulair denken kosten bespaart voor kleine bedrijven

Circulair ondernemen groeit onder kleine en middelgrote bedrijven. Volgens een recent onderzoek van Hogeschool Utrecht, TU Eindhoven en Route Circulair heeft het gemiddelde MKB in Nederland al 56% van de bedrijfsvoering circulair ingericht. Deze verschuiving naar circulariteit is een geweldige manier om economische voordelen te realiseren. 

Kostenbesparing blijkt een van de belangrijkste drijfveren te zijn. Bedrijven bereiken dit door slimmer om te gaan met middelen, strategisch na te denken en efficiënter samen te werken.

Grondstoffengebruik als directe kostenpost

Materiaalgebruik vormt een van de grootste kostenposten binnen productiebedrijven. Door te ‘narrowen’, dus het verbruik van grondstoffen te verminderen, besparen bedrijven direct op inkoop. Veel MKB’ers passen technieken toe zoals lean manufacturing of het vervangen van vervuilende materialen door hernieuwbare alternatieven. 

De bouw- en maakindustrie tonen aan dat gewichtsreductie en het vermijden van overbodige componenten leiden tot minder verbruik. Additive manufacturing (zoals 3D-printing) minimaliseert afvalstromen doordat productie precies is afgestemd op wat nodig is. Dit vermindert verspilling tijdens productie en verlaagt transportkosten, omdat er minder volume nodig is om hetzelfde resultaat te behalen.

Digitale strategieën als circulaire bouwstenen

In de mode-industrie worden digitale retoursystemen ingezet om de levensduur van producten te verlengen. Via gekoppelde klantdata en gestroomlijnde platforms voor retourzendingen worden kledingstukken snel hergebruikt of opnieuw verkocht. Dit verlaagt voorraadkosten en voorkomt onnodige productie. Efficiëntie ontstaat door digitale koppeling van voorraad, klantgegevens en logistiek.

Een vergelijkbare aanpak is zichtbaar in de manier waarop online gokken in Nederland wordt georganiseerd. Gidsen, opgesteld door experts uit de industrie, vergelijken casino’s zoals FoxyGold en Moana Casino op basis van snelheid, betaalmethoden en gebruikerservaring. Door informatie gericht te bundelen en digitaal aan te bieden, vermijden deze platforms herhaling en complexiteit. Kleine bedrijven kunnen hieruit 
afleiden hoe een digitale organisatie circulaire processen kan ondersteunen.

Waarde creëren met reststromen

Circulair ondernemen stimuleert het sluiten van materiaalkringlopen. Afval krijgt een tweede functie in plaats van kostenpost te blijven. In de praktijk zien we dat bedrijven restmaterialen aanbieden aan ketenpartners. Zo verkoopt een fabrikant van keramiek zijn misbaksels aan een steenproducent. Route Circulair werkte samen met bedrijven in de bouw-, maak- en agrifoodsector om industriële symbiose te bevorderen. 

Deze sectoren zijn verantwoordelijk voor een groot deel van het grondstoffengebruik en bieden daarom veel potentieel voor circulaire innovaties. Dit soort ‘industriële symbiose’ vergroot de benutting van bestaande middelen. Bedrijven breiden hun inkomsten uit zonder nieuwe productieprocessen op te starten. Tegelijkertijd verdwijnen de kosten voor afvalverwerking, die in sommige sectoren fors kunnen oplopen.

Levensduurverlenging als verdienmodel

Producten langer bruikbaar houden verlaagt productiekosten over meerdere cycli. Veel MKB’ers passen strategieën toe zoals reparatieservices, verkoop van losse onderdelen en leaseconstructies. Ook terugkoopprogramma’s en herverkoop van gebruikte producten worden steeds vaker ingezet. 

Deze aanpak vermindert het aantal nieuwe producten dat nodig is, terwijl bedrijven wel omzet blijven genereren. Omdat de kosten voor grondstoffen en energie blijven stijgen, winnen zulke modellen aan relevantie. Door producten aan te passen voor hergebruik of remanufacturing, spreiden bedrijven hun kosten over een langere periode.

Procesinnovatie door ontwerpkeuzes

De ontwerpfase bepaalt voor een groot deel de kostenstructuur van een product. Veel bedrijven kiezen daarom voor modulair ontwerp, waarbij onderdelen makkelijk te vervangen zijn. Dit versnelt reparatie, beperkt stilstand en vereenvoudigt herfabricage.

Zo behouden onderdelen langer hun waarde. Ook bij remanufacturing van machines zorgt standaardisatie van componenten voor kortere verwerkingstijden. Door ontwerpen af te stemmen op demontage en materiaalhergebruik, worden logistieke en technische processen efficiënter ingericht.

Techniek koppelen aan logistiek

Reverse logistics, het ophalen van gebruikte producten, vereist precisie. Sensoren en digitale trackingtechnieken helpen bedrijven inzicht te krijgen in waar producten zich bevinden en in welke staat ze verkeren. 

Dit vergemakkelijkt het sorteren, herverwerken en opslaan. Tegelijkertijd is er minder voorraadoverschot omdat onderdelen alleen worden opgehaald als ze nodig zijn. Met cloud manufacturing en het Internet of Things kunnen productie, gebruik en reverse logistics aan elkaar worden gekoppeld. Dit betekent dat bedrijven niet hoeven te gokken op retourvolumes, maar hun processen kunnen baseren op realtime data. Zo beperken ze risico's en minimaliseren ze voorraadkosten.